Παραδείγματα στους Τρόπους Πειθούς

Παραδείγματα στους Τρόπους Πειθούς from zetabokola

ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ- ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ

ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ

1. ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ: επιχειρείται να πεισθεί λογικά ο δέκτης να υιοθετήσει τις απόψεις του πομπού και να ενεργήσει σύμφωνα με αυτές.

Μέσα πειθούς Επιχειρήματα	Τεκμήρια
Λογικές προτάσεις που συνήθως διευθετούνται σε κλιμακωτή σειρά για την απόδειξη μιας θέσης (ευρύς ορισμός). Είναι ένα σύνολο δομημένων προτάσεων / κρίσεων (προκείμενες) από τις οποίες προκύπτει ένα λογικό συμπέρασμα. 1. Παραγωγικός συλλογισμός 2. Επαγωγικός συλλογισμός 3. Αναλογικός συλλογισμός	Παραδείγματα Στατιστικά στοιχεία Πορίσματα ερευνών Εμπειρικές αλήθειες Παραθέματα Μαρτυρίες Γεγονότα (ιστορικά κ.ά.)
Κατάχρηση: παραλογισμοί ή παραλογικοί συλλογισμοί και τα σοφίσματα	Κατάχρηση: ανεξέλεγκτα/ ανεπεξέργαστα στοιχεία

 2. ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ: επιχειρείται να ευαισθητοποιηθεί ο δέκτης για το θέμα που θίγεται, να βιώσει συναισθήματα (αγανάκτησης, οίκτου, ενοχής, ντροπής, φόβου, ικανοποίησης, εμπιστοσύνης, ενθουσιασμού κ.ά.), ώστε να ανησυχήσει, να προβληματιστεί και να παρακινηθεί να ενεργήσει ανάλογα. Ο πομπός λαμβάνει υπόψη του: α) σε ποιους απευθύνεται β) τη διάθεσή τους γ) τα αίτια που προκαλούν ένα συγκεκριμένο συναίσθημα.

Μέσα πειθούς :

·        Περιγραφή

·        Αφήγηση

·        Ποιητική γλώσσα/ μεταφορικός λόγος: σχήματα λόγου, λογοπαίγνια, δισημία,

·        Χιούμορ, ειρωνεία που συνήθως στρέφεται εναντίον των θέσεων του αντιπάλου

·        Ρητορικά ερωτήματα

Κατάχρηση της επίκλησης στο συναίσθημα, όταν κάποιοι εκμεταλλεύονται τα συναισθήματα, τις προκαταλήψεις, τα όνειρα, τις προσδοκίες του κοινού ανθρώπου, για να πετύχουν το σκοπό τους. (π.χ. κινδυνολογία).

3. ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΗΘΟΣ

1. Επίκληση στο ήθος του Πομπού: Προβολή της εικόνας του ως έντιμου, αξιόπιστου, υπεύθυνου κ.λπ.

Μέσα πειθούς: Αξιόπιστος λόγος, λανθάνων αξιολογικός χαρακτηρισμός

2. Επίκληση στο ήθος του Δέκτη: Παρακίνηση της φιλοτιμίας του δέκτη με αναφορά στην ηθική και τις αρετές του.

Μέσα πειθούς: Άμεσος ή λανθάνων αξιολογικός χαρακτηρισμός

3. Επίθεση στο ήθος του αντιπάλου: Προσπάθεια ηθικής μείωσης του αντιπάλου με αρνητικούς χαρακτηρισμούς για το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του.

Μέσα πειθούς :

·        Κριτικές

·        Κατηγορητήρια (αποδοκιμαστικά σχόλια, κατώτερους αξιολογικούς χαρακτηρισμούς

4. ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΥΘΕΝΤΙΑ: επιχειρείται να τεκμηριωθεί η αξιοπιστία των απόψεων του πομπού και να ενισχυθεί η επιχειρηματολογία του μέσα από τη σοφία μιας προσωπικότητας ή μιας καταξιωμένης κοινωνικής ομάδας (π.χ. επιστημονική αυθεντία) ή ακόμη και μέσα από τη λαϊκή σοφία.

Μέσα πειθούς:

·        Αναφορά στα λόγια μιας προσωπικότητας

·        Αποφθέγματα, ρητά, γνωμικά, παροιμίες

Κατάχρηση της επίκλησης στην αυθεντία :

·        για να καλύψει ο πομπός την έλλειψη επιχειρημάτων.

·        όταν ο πομπός επικαλείται δημοφιλή πρόσωπα, τα οποία είναι αυθεντίες στον τομέα τους, αλλά δεν είναι ειδικοί στο θέμα που πραγματεύεται.

ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ: Επιχειρήματα - Τεκμήρια - Συλλογισμοί
 

Συλλογισμός: η διαδικασία με την οποία ο  νους καταστρώνει ένα επιχείρημα

Διάκριση συλλογισμών

Α) Με βάση την πορεία που ακολουθά ο νους για να φτάσει στο συμπέρασμα:

1. Παραγωγικός συλλογισμός: Από το γενικό στο ειδικό ή από το όλον στο μέρος: Αρχίζουμε με μία γενική πρόταση που θεωρείται αληθής και με τη βοήθεια ενός ακόμη δεδομένου φτάνουμε σε μια άλλη πρόταση που επιβάλλεται με λογική αναγκαιότητα ως επακόλουθο (λογικό προϊόν) των προηγούμενων προτάσεων.

Π.χ. 1^η Προκείμενη: Τα φυτά είναι οργανισμοί (ΓΕΝΙΚΟ)

         2^η Προκείμενη: Η μηλιά είναι φυτό

         Συμπέρασμα: Η μηλιά είναι οργανισμός (ΕΙΔΙΚΟ)

2. Επαγωγικός συλλογισμός: Από το ειδικό στο γενικό ή από το μέρος στο όλον: Από το ειδικό και συγκεκριμένο συμπεραίνουμε (συνήθως πιθανολογούμε) για το γενικό και αφηρημένο.

Π.χ. 1^η Προκείμενη: Η μηλιά, η αχλαδιά… είναι οργανισμοί (ΕΙΔΙΚΟ)

        2^η Προκείμενη: Η μηλιά, η αχλαδιά… είναι φυτά

        Συμπέρασμα: Τα φυτά είναι οργανισμοί (ΓΕΝΙΚΟ -> ΠΙΘΑΝΟΛΟΓΙΚΟ)

Κίνδυνος: η βεβιασμένη γενίκευση

Τέλεια - Ατελής Επαγωγή:

Τέλεια επαγωγή: (προκείμενες πλήρως/λογικά αποδεκτές και αποδεκτό/σίγουρο συμπέρασμα)

Ατελής επαγωγή: όταν έστω και μία ειδική προκείμενη δεν είναι πλήρης/αποδεκτή, έχουμε ατελές /πιθανό / όχι απόλυτα βέβαιο συμπέρασμα

3. Αναλογικός συλλογισμός: από το μερικό στο μερικό: από τα επιμέρους συμπεραίνουμε πάλι για τα επιμέρους. Ο αναλογικός συλλογισμός είναι συχνά πολύ ασθενής ως προς το βαθμό πιθανότητας.

Π.χ.1^η Προκείμενη: Κάποια καλή μαθήτρια βραβεύτηκε

       2^η Προκείμενη: Η Ελπίδα είναι καλή μαθήτρια

       Συμπέρασμα: Η Ελπίδα είναι πιθανόν να βραβευτεί

Κίνδυνος: μερικό / πιθανολογικό συμπέρασμα 

Συλλογιστική πορεία: μερικές δικλείδες ασφαλείας

Παραγωγική συλλογιστική πορεία: Αν αρχίζουμε τη συλλογιστική πορεία μας με μια γενική κρίση και καταλήγουμε σε μια επιμέρους που απορρέει λογικά από τη γενική κρίση, έχουμε παραγωγική συλλογιστική πορεία.

Επαγωγική συλλογιστική πορεία: Αν το συμπέρασμα ή η θέση απορρέει από επιμέρους κρίσεις και είναι μια γενικευτική κρίση, ανεξάρτητα από τη θέση στην οποία βρίσκεται (αρχή, μέση ή τέλος), έχουμε επαγωγική συλλογιστική πορεία, δηλαδή όταν η επιχειρηματολογία στρέφεται γύρω από την απόδειξη μιας κρίσης/ θέσης (αιτιολόγηση) τότε έχουμε επαγωγική συλλογιστική πορεία, επειδή τα αίτια αποτελούν επαγωγικά συμπεράσματα που προκύπτουν από εμπειρική παρατήρηση.

Προσοχή: Δεν έχει σημασία η θέση των κρίσεων στο χαρτί ή το λόγο, αλλά ποιες κρίσεις απορρέουν λογικά από μια άλλη (παραγωγικός συλλογισμός) ή ποια κρίση γενικευτική οικοδομείται από τις άλλες (επαγωγικός συλλογισμός). Το τυπικό, βέβαια, σχήμα συλλογισμών παρουσιάζει πρώτα τις προκείμενες κρίσεις (αυτό υποδηλώνει και η ονομασία τους: προ – κείμενες) και έπειτα το συμπέρασμα. Μπορεί όμως κάποιος στο λόγο του να προτάξει το συμπέρασμα και στη συνέχεια να το στηρίξει με προκείμενες.

Με απλά λόγια:

1. Εντοπίζουμε το συμπέρασμα

2. Αν το συμπέρασμα είναι γενικό, που προκύπτει από επιμέρους δεδομένα, τότε έχουμε επαγωγικό συλλογισμό.

3. Αν το συμπέρασμα είναι ειδικό, που προκύπτει από μια γενική θέση, τότε έχουμε παραγωγικό συλλογισμό

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

1. Παράδειγμα

Αν οι βιομηχανίες τσιγάρων δημοσιεύουν πάνω στα πακέτα ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία, τότε οι καπνιστές ευθύνονται οι ίδιοι για όποιο ρίσκο παίρνουν από το κάπνισμα.

Οι βιομηχανίες τσιγάρων δημοσιεύουν τις σχετικές προειδοποιήσεις πάνω στα πακέτα.

Επομένως οι καπνιστές ευθύνονται οι ίδιοι για όποιο ρίσκο παίρνουν από το κάπνισμα.

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ: από μια γενική υπόθεση καταλήγουμε σε ένα ειδικό συμπέρασμα

2. Παράδειγμα

«Η φαντασία είναι απαραίτητη για να καταλάβει κανείς την πραγματικότητα. Την αξία που έχει η φαντασία τη συναντά κανείς και στα μαθηματικά. Γιατί, για να αποδείξεις ότι κάτι ισχύει, πρέπει πρώτα να περάσεις από την υπόθεση ότι δεν ισχύει. Αυτό κι αν απαιτεί φαντασία».

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ: μια γενική κρίση που εφαρμόζεται σε μια επιμέρους επιστήμη.

3. Παράδειγμα (ημερ. επαν. 2004): Με ποια συλλογιστική πορεία αναπτύσσεται η παράγραφος.  Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 5:

«Θεσμοί που δοκιμάστηκαν στο παρελθόν επί αιώνες, που καθιερώθηκαν με αίμα πολύ, έχουν πια διαβρωθεί. Η οικογένεια, που ήταν η ζεστή φωλιά όπου πλάθονταν κι οπλίζονταν ο άνθρωπος, κάθε μέρα γίνεται και πιο σκιώδης. Ο τρόπος ζωής που είχε το παρελθόν κληροδοτήσει από γενιά σε γενιά – τιμιότητα, ντροπή, αξιοπρέπεια και κοινωνική συνεργασία – κινδυνεύει και αναιρείται καθημερινά από την πρακτική της εποχής μας. Το παρελθόν, ως αυθεντία, ως πηγή κανόνων βίου, υποφέρει από δεινή αμφισβήτηση».

 ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ: μέσα από επιμέρους παρατηρήσεις καταλήγει σε γενικό συμπέρασμα, το οποίο όμως προτάσσεται.

4. Παράδειγμα:

Ο Γιάννης είναι πολύ ευγενικός.

Ο Γιάννης είναι Έλληνας.

Άρα, όλοι οι Έλληνες είναι πολύ ευγενικοί.

Επαγωγικός συλλογισμός με γενίκευση, ατελής επαγωγή (η γενίκευση είναι βεβιασμένη και μας οδηγεί με λογικό άλμα σε συμπέρασμα μη ασφαλές).

5. Παράδειγμα:

Στη χώρα α παρατηρούνται συχνά χαμηλές θερμοκρασίες.

Στη χώρα β παρατηρούνται συχνά χαμηλές θερμοκρασίες.

Στη χώρα γ παρατηρούνται συχνά χαμηλές θερμοκρασίες.

Οι χώρες α, β, γ, … είναι οι χώρες της Σκανδιναβικής χερσονήσου.

Άρα, στις χώρες της Σκανδιναβικής χερσονήσου παρατηρούνται συχνά χαμηλές θερμοκρασίες.

Επαγωγικός συλλογισμός με γενίκευση, τέλεια επαγωγή (η γενίκευση μας οδηγεί σε ασφαλές συμπέρασμα).

6. Παράδειγμα:

Όλα τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας οφείλονται αποκλειστικά στη χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας.

 Επαγωγικός συλλογισμός με αίτιο και αποτέλεσμα, ατελής επαγωγή. Μια ειδικότερη αιτία, η χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας, παρουσιάζεται ως η κύρια και μοναδική αιτία όλων των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας (υπεραπλούστευση της σχέσης αιτίου αποτελέσματος).

7. Παράδειγμα:

 Η χρήση ναρκωτικών οδηγεί στο θάνατο.

Επαγωγικός συλλογισμός με αίτιο και αποτέλεσμα, ατελής επαγωγή. Στο παράδειγμα, η αιτία (η χρήση ναρκωτικών) είναι δυνατό να οδηγήσει στο θάνατο (επαρκής αιτία), αλλά αυτό δεν είναι βέβαιο (μη αναγκαία αιτία για την πρόκληση του αποτελέσματος).

Περισσότερες πληροφορίες: 

https://1lykkaisar.wikispaces.com/file/view/vb+tropoi+peithous.pdf

http://www.venetokleio.gr/school/userFiles/smitselos/pdf

Οι Πολιτισμοί της Εγγύς Ανατολής: Η Αίγυπτος

Αναζητήστε πληροφορίες για τον πολιτισμό της αρχαίας Αιγύπτου στις παρακάτω διευθύνσεις:
 1. Στο διαδραστικό παιχνίδι του Birmingham museum & art :  http://www.schoolsliaison.org.uk/kids/preload.htm 
 2. Ταινία για την Αρχαία Αίγυπτο: http://www.netschoolbook.gr/egyptian.html

"Του νεκρού αδελφού", Δημοτικό τραγούδι

1. Για να δείτε την ανάλυση του δημοτικού τραγουδιού καθώς και χρήσιμα στοιχεία που αφορούν στη δομή & το περιεχόμενό του, πατήστε εδώ. Επίσης να προσέξετε και τις τρεις βαλκανικές παραλλαγές«Του νεκρού αδερφού».


2. Τα φύλα στη Λογοτεχνία.
α) Πώς παρουσιάζεται η γυναίκα στο τραγούδι "Του νεκρού αδελφού";
β) Πώς παρουσιάζεται ο άνδρας στο ίδιο τραγούδι;

α) Στο τραγούδι υπάρχουν δύο γυναικείες μορφές: η μάνα και η δωδεκάχρονη κόρη της, η Αρετή. Το τραγούδι συντέθηκε τον 9ο αι. μ.χ. και φανερώνει τη θέση της γυναίκας αυτή την εποχή.

Η Αρετή:

Η νεαρή κοπέλα εμφανίζεται να δέχεται τις φροντίδες της μητέρας της, χωρίς να μας δίνεται κάποια πληροφορία για το αν η ίδια αναλάμβανε κάποιες από τις ευθύνες του σπιτιού ή αν υπήρχε μέριμνα για την εκπαίδευσή της.

Η πληροφορία στην οποία δίνεται έμφαση είναι ότι η κοπέλα είχε φτάσει στα 12 χρόνια της, χωρίς ποτέ να τη δει ο ήλιος. Στοιχείο που έμμεσα υποδηλώνει την καλή κοινωνική της θέση.

Η προφύλαξη της αρετής από τον ήλιο μάς παραπέμπει σε δύο σημαντικά στοιχεία εκείνης της εποχής, αφενός την ιδιαίτερη εκτίμηση που είχαν στη λευκότητα του δέρματος των γυναικών, μιας και η γυναίκα δεν χρειαζόταν να ασχολείται με εργασίες εκτός του σπιτιού, κι αφετέρου τη φροντίδα που υπήρχε να μην βλέπουν οι ξένοι άντρες την κοπέλα, ώστε η τιμή της να παραμείνει άθικτη και να μην υπάρξει ούτε η υπόνοια ότι είχε κάποια συναναστροφή με κάποιον άντρα.

Παρατηρούμε, επομένως, ότι η καλή φήμη που αποκτά η Αρετή και επικυρώνεται με τον ερχομό των προξενητάδων από τη Βαβυλώνα. Παράλληλα, το ενδιαφέρον από μια τόσο μακρινή περιοχή, καθιστά προφανές ότι η κοπέλα θα πρέπει να ήταν ξεχωριστά όμορφη.

Για τις γυναίκες εκείνης της εποχής, το βασικό τους πλεονέκτημα δεν ήταν η δυναμική τους προσωπικότητα, ούτε η μόρφωσή τους, αλλά η αγνότητα και η τιμή τους. Σε αντίθεση με τις σύγχρονες γυναίκες που οφείλουν να διασφαλίσουν για τον εαυτό τους καλή μόρφωση, ώστε να μπορέσουν να αποκαταστηθούν επαγγελματικά.

Σε πολύ μικρή ηλικία η Αρετή, μόλις στα 12 χρόνια της, οφείλει να αποδεχτεί τις ευθύνες του οικογενειακού βίου, γεγονός που αναδεικνύει την τελείως διαφορετική νοοτροπία που επικρατούσε εκείνη την εποχή. Σε αντίθεση με τη σύγχρονη εποχή, που στις ανεπτυγμένες κοινωνίες αυτή η ηλικία είναι απαγορευτική για την τέλεση γάμου.

Ενδεικτικό για τη θέση της γυναίκας είναι το γεγονός ότι στη συζήτηση που γίνεται για να αποφασιστεί αν θα γίνει δεκτό το προξενιό, η Αρετή δεν έχει το δικαίωμα να συμμετέχει. Η απόφαση του γάμου αφορούσε, κανονικά, τον πατέρα της οικογένειας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση επειδή στην οικογένεια δεν υπάρχει πατέρας, η απόφαση θα ληφθεί από τη μητέρα και τους γιους της.

Μετά την απόφαση για το γάμο της κοπέλας, τη συναντάμε ξανά όταν ο Κωσταντής, έχοντας επιστρέψει από τον κάτω κόσμο, πηγαίνει για να τη φέρει πίσω στη μητέρα τους. Η Αρετή εμφανίζεται να χτενίζει τα μαλλιά της στο φως του φεγγαριού, γεγονός που υποδηλώνει ότι η νεαρή κοπέλα συνεχίζει να ζει, όπως της έμαθε η μητέρα της, προφυλάσσοντας τον εαυτό της από το φως του ήλιου. Ενώ, σ’ ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης θα μπορούσε η στάση της αυτής να δηλώνει νοσταλγία για τους δικούς της. Ο έντονος συναισθηματισμός των γυναικών είναι μια θεματική συχνά επαναλαμβανόμενη στη λογοτεχνία.

Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει η αντίδραση της κοπέλας, όταν ο αδερφός της, της ζητά να τον ακολουθήσει. Η Αρετή ρωτά αν πρόκειται για χαρά ή για πίκρα, ώστε να ντυθεί ανάλογα. Η μέριμνα αυτή της κοπέλας για το τι θα πρέπει να φορέσει, εκφράζει την ιδιαίτερη προσήλωση των γυναικών, που έχουν λάβει καλή αγωγή, στο τι είναι αρμόζον σε κάθε περίσταση. Η ερώτηση αυτή, βέβαια, θα ακουγόταν παράλογη αν προερχόταν από έναν άντρα.

Παρά το γεγονός ότι ο αδερφός της έρχεται νύχτα και εντελώς απροσδόκητα, η κοπέλα υπακούει στο κάλεσμά του και στην πορεία της διαδρομής παρά τα ανησυχητικά σχόλια που ακούει από τα πουλιά, μιλά με σεβασμό και διστακτικότητα στον αδερφό της. Η στάση της Αρετής είναι συνεπής, άλλωστε, με τη γενικότερη απαίτηση που υπήρχε για τις γυναίκες να σέβονται, όχι μόνο τον πατέρα και το σύζυγό τους, αλλά και τα υπόλοιπα αρσενικά μέλη της οικογένειάς τους.

Στο κλείσιμο του τραγουδιού η κοπέλα βλέπει με πόνο την εγκατάλειψη του σπιτιού της κι όταν αντικρίζει τη «γλυκιά» της μάνα, την αγκαλιάζει και πεθαίνει μαζί της. Η σκηνή αυτή που οδηγεί στη λύτρωση τις δύο γυναίκες της ιστορίας, εκφράζει με ιδιαίτερη ένταση τον πόνο που είχε κυριεύσει τις ψυχές τους και τη δύναμη της αγάπης τους.

Η μητέρα:

Η μητέρα αναλαμβάνει τη φροντίδα της Αρετής, που είναι η μοναχοκόρη της, και μεριμνά ιδιαίτερα για την προστασία της. Η μητέρα, ως μεγαλύτερη, οφείλει να μεταδώσει στην κόρη της, τις κατάλληλες αρχές και αξίες.

Η μητέρα στη συγκεκριμένη περίπτωση αναγκάζεται να αναπληρώσε την απουσία του πατέρα. Εντούτοις, όπως γίνεται σαφές μέσα από τη συζήτηση για το γάμο της Αρετής, η μητέρα δεν αποφασίζει μόνη της. Ενώ, ο πατέρας θα λάμβανε μόνος του την απόφαση, η μητέρα οφείλει να ακούσει τη γνώμη των γιων της, μιας και είναι οι άντρες της οικογένειας.

Η μητέρα απέναντι στις σκέψεις του Κωσταντή για τα οφέλη που θα φέρει στην οικογένεια ο γάμος της Αρετής, απαντά με μια πιο συναισθηματική προσέγγιση. Για τη μητέρα δεν έχει σημασία αν θα αποκτήσει η οικογένειά της δεσμούς με μια ξένη περιοχή, για τη μητέρα σημασία έχει ότι αν η κόρη της φύγει μακριά, δε θα μπορεί πλέον να τη βλέπει.

Ο θάνατος των γιων της αφήνει τη μητέρα ολομόναχη, χωρίς κανέναν δικό της άνθρωπο, μιας κι η κόρη της βρίσκεται στην ξενιτιά. Η μητέρα μπροστά στους τάφους των γιων της θρηνεί για το χαμό τους, όπως θα έκανε βέβαια κάθε γονιός, αλλά στον τάφο του Κωσταντή ξεσπά την οργή της και τον αναθεματίζει, αφού εκείνος επέμενε να δώσουν τη μοναχοκόρη της στην ξενιτιά. Η οργή της μητέρας, βέβαια, δεν υποδηλώνει μίσος για τον γιο της, εκφράζει όμως την έντονη πίκρα της για το γεγονός ότι τον εμπιστεύτηκε και τώρα έχει απομείνει εντελώς μόνη της.

Η σκηνή αυτή στο νεκροταφείο πέρα από την ιδιαίτερη αξία της για τη συνέχιση της ιστορίας, μας αποκαλύπτει μια χαρακτηριστική εικόνα για το πώς οι γυναίκες εξέφραζαν τον πόνο ή την οργή τους. Οι κατάρες και το τράβηγμα των μαλλιών τους, ήταν ο σταθερός τρόπος παρουσίασης του γυναικείου πόνου. Σε αντίθεση με τους άντρες που εμφανίζονται να επιτίθενται σ’ εκείνον που τους εξοργίζει.

Η δύναμη, άλλωστε, της μητρικής κατάρας γίνεται εξαιρετικά αισθητή σ’ αυτό το τραγούδι, μιας και είναι η βασική αιτία που αναταράζει τη φυσική σειρά των πραγμάτων και σηκώνει το νεκρό Κωσταντή από τον τάφο του.

Ενδιαφέρον, παράλληλα, παρουσιάζει το γεγονός ότι η μητέρα μπροστά στο θάνατο των παιδιών της, λυγίζει κι αφήνει τα πάντα στο έλεος του χρόνου. Κλεισμένη στο σπίτι απέχει από κάθε προσπάθεια και φροντίδα, κι αδιαφορεί για την εικόνα εγκατάλειψης που δείχνει το σπίτι και ο κήπος της. Το μόνο που περιμένει είναι η λύτρωση που θα της φέρει ο θάνατος, μιας κι έχει χάσει πια κάθε ελπίδα να δει ξανά την αγαπημένη της κόρη.

Το γεγονός ότι η μητέρα θεωρεί βέβαιο πως δεν θα δει ποτέ πια την κόρη της γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτό, όταν η Αρετή την αποκαλεί «μανούλα», «γλυκιά μου μάνα» κι εκείνη ρωτά ποιος είναι αυτός που με φωνάζει μάνα. Η μητέρα αδυνατεί να πιστέψει πως μέσα σ’ όλον αυτόν τον πόνο, η ζωή της επέτρεψε να αγκαλιάσει για μιαν ακόμη φορά την κόρη της, και είναι τέτοια η συγκίνησή της, που πεθαίνει στην αγκαλιά του παιδιού της.

β) Πώς παρουσιάζεται ο άντρας στο τραγούδι «Του νεκρού αδελφού»

Στο τραγούδι αυτό παρά το γεγονός ότι η οικογένεια έχει εννιά αγόρια, μόνο ένα από αυτά προβάλλεται, ο Κωσταντής.

Η εστίαση στον Κωσταντή μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε την αντίληψη εκείνης της εποχής πως κάθε φορά μόνο ένας από τους άντρες μπορεί να έχει τον πρώτο λόγο σε μια οικογένεια ή κοινωνία. Αν στην οικογένεια του τραγουδιού υπήρχε ο πατέρας, κανένας από τους γιους δε θα ξεχώριζε, υπό την έννοια πως αρχηγός της οικογένειας είναι ο πατέρας και όλοι υπακούν στις επιθυμίες του.

Ο ήρωας του τραγουδιού, στη συζήτηση που γίνεται για το γάμο της Αρετής, παρουσιάζεται παρορμητικός, χωρίς ιδιαίτερη διορατικότητα, αλλά με μεγάλη εμπιστοσύνη στις ικανότητές του. Ο Κωσταντής αναλογιζόμενος το συμφέρον της οικογένειάς του, δε δίνει προσοχή στο συναισθηματισμό που εκφράζουν οι αδερφοί και η μητέρα του. Θεωρεί ως δεδομένο ότι πάντοτε θα είναι υγιής και δυνατός, γι’ αυτό και δε διστάζει να δώσει βαρύ όρκο στη μητέρα του, πως ότι κι αν συμβεί εκείνος θα πάει να της φέρει την Αρετή. Με δυναμισμό και αποφασιστικότητα, δείχνει σε όλους ότι είναι απόλυτα πρόθυμος να φανεί συνεπής σε ό,τι υπόσχεται κι έτσι ξεπερνάει τις αντιρρήσεις των δικών του για το γάμο της αδερφής του.

Στη συνέχεια, ο Κωσταντής αντιλαμβανόμενος τους δισταγμούς της αδερφής του και το φόβο που εύλογα θα αισθανόταν με όσα άκουγε από τα πουλάκια, φροντίζει να την καθησυχάζει και να διασκεδάζει τις υποψίες της. Δε θέλει να την τρομάξει γι’ αυτό με κάθε τρόπο διαψεύδει όσα λένε τα πουλιά και διαβεβαιώνει την αδερφή του πως τίποτε το περίεργο δε συμβαίνει.

Ξεχωριστή αναφορά, επίσης, θα πρέπει να γίνει για τη σκηνή όπου ο Κωσταντής εγείρεται από τον τάφο του. Ο νέος εμφανίζεται με τον ίδιο δυναμισμό και αποφασιστικότητα που είχε κι όταν ήταν ζωντανός και κάνει το σύννεφο άλογο, το άστρο χαλινάρι και το φεγγάρι συντροφιά, και χωρίς δεύτερες σκέψεις  πηγαίνει για την Αρετή.

Ενώ, λοιπόν, για τις γυναίκες, ο συναισθηματισμός, η νοσταλγία και η τρυφερότητα αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά, για τους άντρες έχουμε το δυναμισμό, το θάρρος, την αποφασιστικότητα και, όπως φαίνεται στο συγκεκριμένο τραγούδι, την αξία που δίνεται στο να τηρεί ένας άντρας το λόγο του.

 Read more: http://latistor.blogspot.com/2011/10/blog-post_03.html#ixzz3n0qLaibY

Βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον το παρακάτω video που αφορά στην παραλογή "του νεκρού αδελφού", φταγμένο με το Sims3