4. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/index.html )
Αρχαία Ελληνική->Εργαλεία->σώματα κειμένων: εδώ θα συναντήσουμε:
- το Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας: είναι μια επιλογή αντιπροσωπευτικών πεζών κειμένων από τρία γένη του κλασικού αττικού πεζού λόγου: ιστοριογραφία, φιλοσοφία, ρητορική. Κάνοντας κλικ στο Α.Α.Π. εμφανίζονται με αλφαβητική σειρά τα ανθολογούμενα κείμενα-> επιλέγουμε το κείμενο->ανοίγεται νέος κατάλογος με τα κείμενα του συγκεκριμένου δημιουργού-> επιλέγουμε αυτό που θέλουμε. Μπορούμε από τη σελίδα αυτή να επιλέξουμε και τη μετάφρασή του.
Το εργαλείο Alpheios (Alpheios Firefox extensions) είναι μια γλωσσική εφαρμογή που εγκαθίσταται ως πρόσθετο (add-on) στον φυλλομετρητή Mozilla Firefox. Αξιοποιεί το μορφολογικό εργαλείο και τα ηλεκτρονικά λεξικά του Περσέα και παρέχει ένα πλήρες εγχειρίδιο γραμματικής, λεξικογραφικές και γραμματικές πληροφορίες, λημματικούς πίνακες, συντακτικούς χάρτες, δυνατότητα συγκέντρωσης λεξιλογίου κ.ά. για κάθε κείμενο αρχαίων ελληνικών ή λατινικών που είναι δημοσιευμένο στο διαδίκτυο (σε html).
Το Alpheios διατίθεται ελεύθερα με GNU General Public License από τον δικτυακό τόπο http://alpheios.net.
Βλ. Αναλυτικές οδηγίες για την εγκατάσταση.
❐Προσοχή: πρέπει να εγκαταστήσετε το πρόσθετο "Alpheios Basic Libraries" και το "Alpheios Greek Tools" (για την αρχαία ελληνική γλώσσα) ή/και το "Alpheios Latin Tools" (για τη λατινική γλώσσα).
❐Μετά την εγκατάσταση, στον φυλλομετρητή σας θα εμφανίζεται πλέον η γραμμή εργαλείων Alpheios. Αν δεν εμφανίζεται, επιλέξτε από το μενού "Προβολή"/"View" και στη συνέχεια "Γραμμές εργαλείων"/"Toolbars", ώστε να προβάλλεται η αντίστοιχη γραμμή εργαλείων.
❐Κάθε φορά που θέλετε να το χρησιμοποιήσετε, πρέπει να ενεργοποιείτε από τη γραμμή εργαλείων την επιλογή "Toogle Alpheios On".
Αφού έχει ενεργοποιηθεί, πατάτε με διπλό κλικ στη λέξη που σας ενδιαφέρει και θα έχετε γραμματική αναγνώριση της λέξης, ορισμό από το Lidell-Scott, κλιτικό πίνακα, ηχητική εκφώνηση και δυνατότητα προσθήκης της λέξης στην προσωπική σας συλλογή.
Επιπλέον, από τη γραμμή εργαλείων έχετε ανά πάσα στιγμή πρόσβαση στη γραμματική του Smyth, στο προσωπικό σας λεξιλόγιο (User Tools: my vocabulary) καθώς και τη δυνατότητα σχεδιαγραμματικής συντακτικής ανάλυσης οποιασδήποτε πρότασης (User tools: My diagrams).
Προς το παρόν η γλώσσα του περιβάλλοντος εργασίας είναι η αγγλική.
Οδηγίες για τη χρήση του εργαλείου Alpheios στο Ανθολόγιο αττικής πεζογραφίας της "Πύλης για την ελληνική γλώσσα":
❐Είστε στην ενότητα "Αρχαία Ελληνική", "Σώματα Κειμένων": Ανθολόγιο αττικής πεζογραφίας.
❐Μπορείτε να επιλέξτε το κείμενο που σας ενδιαφέρει από τον Κατάλογο κειμένων.
❐Για να χρησιμοποιήσετε το εργαλείο Alpheios, πρέπει πρώτα να ενεργοποιήσετε την προβολή των παράλληλων μεταφράσεων ("Εμφάνιση μετάφρασης"), και στη συνέχεια να ενεργοποιήσετε την επιλογή "Toogle Alpheios On" από τη γραμμή εργαλείων του Mozilla Firefox.
- τις Νεοελληνικές Μεταφράσεις του Ανθολογίου Αττικής Πεζογραφίας: περισσότερες από μία για κάθε κείμενο, προσφέρονται για τη συγκριτική μελέτη του λεξιλογίου και των δομών της Αρχαιοελληνικής και της Νεοελληνικής γλώσσας,
- το Συμφραστικό Πίνακα Λέξεων του Ανθολογίου Αττικής Πεζογραφίας:ένας αλφαβητικός κατάλογος των λεξικών τύπων που απαντούν στο Ανθολόγιο, μαζί με τα συμφραζόμενά τους. Προσφέρει μια αποκαλυπτική εικόνα για τη συχνότητα εμφάνισης και τον τρόπο χρήσης των λέξεων σε ένα αντιπροσωπευτικό σώμα κειμένων της αττικής πεζογραφίας.Μπορεί να αξιοποιηθεί για τη σημασιολογική διερεύνηση του λεξιλογίου όχι απολύτως, αλλά μέσα στα συμφραζόμενά του, ώστε να προωθηθεί η ενεργητική εκμάθηση του βασικού αρχαιοελληνικού λεξιλογίου.
Το Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής αποτελεί μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, η οποία αναπτύσσεται από το Τμήμα Λεξικογραφίας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας και τροφοδοτείται σταδιακά με νέα λήμματα-άρθρα. Το Βασικό Λεξικό συντάσσεται με άξονα το βασικό λεξιλόγιο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και σκοπεύει να καλύψει τις διδακτικές ανάγκες των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο στη Μέση Εκπαίδευση.
Αρχαία Ελληνική->Εργαλεία->Σχηματισμός λέξεων
Προσφέρει μια ακτινογραφία του ελληνικού λεξιλογίου, μελετώντας τις κατασκευαστικές αρχές των λέξεων και τους στενούς δεσμούς ετυμολογίας και σημασίας.
Η πλοήγηση μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους:
- (α) Μέσω των αναλυτικών Περιεχομένων ανά κεφάλαιο και ενότητες.
- (β) Μέσω των δύο Πινάκων που δίνουν πρόσβαση στα κεφάλαια της Σύνθεσης και της Παραγωγής των Λέξεων.
- (γ) Μέσω των τριών Ευρετηρίων, όπου μπορεί κανείς να αναζητήσει (Ι) συγκεκριμένες Ελληνικές λέξεις και συνθετικά, (ΙΙ) Θέματα - Επιθήματα και (ΙΙΙ) ειδικούς Όρους.
Αρχαία Ελληνική->Εργαλεία->αρχές σύνταξης.
Παρέχει ύλη για το συντακτικό των αρχαίων ελληνικών.
Δυνατότητες πλοήγησης και αναζήτησης: (βρίσκονται στην αριστερή στήλη: επιλογές)
- Μέσω του αναλυτικού Πίνακα περιεχομένων, από τον οποίο μπορεί κανείς να μεταβεί στο κεφάλαιο ή την ενότητα που τον ενδιαφέρει.
- Μέσω του Συσχετικού πίνακα, όπου συστεγάζονται εποπτικοί πίνακες ανά ομάδες φαινομένων, με ενεργούς δεσμούς σε όρους και φαινόμενα στα οποία παραπέμπουν.
- Μέσω του αλφαβητικού Ευρετηρίου όρων, όπου δίνεται η δυνατότητα εύρεσης ενός όρου ή περισσότερων όρων σε σύζευξη ή διάζευξη μεταξύ τους.
Στην ενότητα αυτή γίνεται...χαμός!!!Πάρα πολύ υλικό και πολύ ενδιαφέρον.
- Από όλα αυτά θεωρώ ότι πολύ καλοί είναι: ο κατάλογος θεμάτων και ο κατάλογος όρων που θα τους βρείτε στην στήλη αριστερά της σελίδας.
- Επίσης στο φάκελο Διδασκαλία-Εκπαίδευση->Εκπαιδευτικά λογισμικά. Πλήθος λογισμικών, επιλέγεις και παίρνεις...για τα πιο περιζήτητα έχει γίνει αναφορά σε αυτό το blog στην ανάρτηση: τι είναι και ποια τα εκπαιδευτικά λογισμικά.
- Μην κοιτάξετε το φάκελο Λογισμικά-Πολυμέσα->Πολιτισμός-Ιστορία, όλα είναι με αγορά!!!!
Αρχαία Ελληνική->Μελέτες-Διδασκαλία->Ηλεκτρονικές ακήσεις.
Ένα σύνολο διαδραστικών Ηλεκτρονικών ασκήσεων προτείνει την πρακτική χρήση των ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ της Πύλης. Οι ασκήσεις αυτές λειτουργούν και ως "μοντέλα" ασκήσεων, που δίνουν στον εκπαιδευτικό τη δυνατότητα να προετοιμάζει διαφορετικές, κάθε φορά, εφαρμογές τους για την κατανόηση τύπων και δομών του αρχαιοελληνικού λόγου.
Το υλικό αφορά τον τρόπο διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών από το προτότυπο ή από μετάφραση. Παρέχει διδακτικές προτάσεις και πρακτικές εφαρμογές. Στις θεωρητικές προτάσεις αναφέρεται και στη χρήση του συμφραστικού πίνακα ενώ στις πρακτικές εφαρμογές αξίζει να δει κανείς τις παρακάτω:
Το Πρόγραμμα της Ενδογλωσσικής Μετάφρασης υποστηρίζει το έργο των διδασκόντων την αρχαιοελληνική γλώσσα και γραμματεία στο Λύκειο και επιχειρεί να αναδείξει τη μεταφραστική διαδικασία σε γόνιμο συντελεστή γλωσσομάθειας και αρχαιογνωσίας.
Αρχαία Ελληνική->Μελέτες-Διδασκαλία->Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση.
Απευθύνεται σε κάθε εκπαιδευτικό αλλά και μελετητή που ενδιαφέρεται να γνωρίσει τον χώρο της Αρχαϊκής Λυρικής Ποίησης, όπως προκύπτει μέσα από τα πορίσματα της σύγχρονης φιλολογικής έρευνας.
Αξιόλογοι είναι οι δικτυακοί τόποι στο φάκελο->Οδηγός πηγών->Δικτυακοί τόποι. Ιδιαίτερα ενδιαφέροντες οι παρακάτω:
Η αρχαία ελληνική μουσική στο διαδίκτυο
Ένα σύνολο διαδραστικών Ηλεκτρονικών ασκήσεων προτείνει την πρακτική χρήση των ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ της Πύλης. Οι ασκήσεις αυτές λειτουργούν και ως "μοντέλα" ασκήσεων, που δίνουν στον εκπαιδευτικό τη δυνατότητα να προετοιμάζει διαφορετικές, κάθε φορά, εφαρμογές τους για την κατανόηση τύπων και δομών του αρχαιοελληνικού λόγου.
- συντάχθηκαν για να διευκολύνουν την ανάγνωση επιλεγμένων κειμένων του Ανθολογίου·
- ταξινομούνται σε καταλόγους φαινομένων Γραμματικής, Συντακτικού, Λεξιλογίου και Ερμηνείας-Μετάφρασης·
- εντάσσονται σε Φύλλα εργασίας, τα οποία μπορούν να συμπληρωθούν ηλεκτρονικά (με έλεγχο των απαντήσεων), να εκτυπωθούν ή να αποθηκευθούν.
Το υλικό αφορά τον τρόπο διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών από το προτότυπο ή από μετάφραση. Παρέχει διδακτικές προτάσεις και πρακτικές εφαρμογές. Στις θεωρητικές προτάσεις αναφέρεται και στη χρήση του συμφραστικού πίνακα ενώ στις πρακτικές εφαρμογές αξίζει να δει κανείς τις παρακάτω:
- Σ. Τσέλικας, «Σενάριο για την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών σωμάτων κειμένων στη διδασκαλία του συντακτικού»
- Δ. Μήττα & Κ. Βακουφτσής, «Σινεμά… Η Οδύσσεια»
- Λ. Πόλκας, «Οδύσσεια, "Αλκίνου Απόλογοι", ι 1-38»
Το Πρόγραμμα της Ενδογλωσσικής Μετάφρασης υποστηρίζει το έργο των διδασκόντων την αρχαιοελληνική γλώσσα και γραμματεία στο Λύκειο και επιχειρεί να αναδείξει τη μεταφραστική διαδικασία σε γόνιμο συντελεστή γλωσσομάθειας και αρχαιογνωσίας.
Αρχαία Ελληνική->Μελέτες-Διδασκαλία->Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση.
Απευθύνεται σε κάθε εκπαιδευτικό αλλά και μελετητή που ενδιαφέρεται να γνωρίσει τον χώρο της Αρχαϊκής Λυρικής Ποίησης, όπως προκύπτει μέσα από τα πορίσματα της σύγχρονης φιλολογικής έρευνας.
Αξιόλογοι είναι οι δικτυακοί τόποι στο φάκελο->Οδηγός πηγών->Δικτυακοί τόποι. Ιδιαίτερα ενδιαφέροντες οι παρακάτω:
Η αρχαία ελληνική μουσική στο διαδίκτυο
- Στον δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής, μια ενότητα είναι αφιερωμένη στην αρχαία ελληνική μουσική. Η ενότητα αυτή αναφέρεται στην ιστορία, τις πηγές και την έρευνα, τα βασικά όργανα της αρχαιότητας, του ρυθμούς, το μουσικό σύστημα και τη σημειογραφία.
- Ψηφιοποιημένες ηχογραφήσεις αποσπασμάτων αρχαίας ελληνικής μουσικής διατίθενται ελεύθερα από την ιστοσελίδα Ancient Greek music, μια προσωπική δημιουργία του Stefan Hagel. Οι ηχογραφήσεις βασίζονται με μερικές διαφοροποιήσεις στις εκδόσεις χειρογράφων και επιγραφών από τον E. Pohlman στα Denkmaler Altgriechischer Musik: Sammlung, Ubertragung und Erlauterung aller Fragmente und Falschungen (Νυρεμβέργη, 1970) και τον M. L. West στο Ancient Greek music (Οξφόρδη, 1992). Ο επισκέπτης έχει επίσης στη διάθεσή του μια εισαγωγή στην προφορά και τον μουσικό τονισμό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, με παραδείγματα και συνοπτική βιβλιογραφία.
- Τέλος, στον δικτυακό τόπο Society for the Oral Reading of Greek and Latin Literature ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να ακούσει μέρη από την ηχογράφηση αρχαίων ελληνικών κειμένων S.G. Daitz, The Pronunciation and Reading of Ancient Greek, 2nd ed., Audio Forum, Madison, CT 06443, μεταξύ άλλων και το απόσπασμα 58 του Αλκμάνα, το απόσπασμα 67 του Αρχίλοχου, τον πρώτο Ολυμπιόνικο του Πινδάρου και τον «Ύμνο στην Αφροδίτη» της Σαπφούς. Οι αναγνώσεις ακολουθούν το σύστημα προφοράς που προτείνεται στην παραπάνω μελέτη και συνοδεύονται από τα ποιήματα στο πρωτότυπο και σε αγγλική μετάφραση.
- Μακεδονία εν μύθοις φθεγγομένηΠληροφοριακό υλικό (φιλολογικό, αρχαιολογικών ευρημάτων, φωτογραφικό, ηχητικό) για μύθους της αρχαίας Μακεδονίας
- Όψεις του προσωπείουΠληροφοριακό υλικό (φιλολογικό, φωτογραφικό, ηχητικό) για διάφορα είδη προσωπείων (νεκρικά, αποτροπαϊκά, θρησκευτικά-τελετουργικά, θεατρικά, εθνολογικά, καρναβαλιού)
Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι εκτός των άλλων μας βγάζει στο εκπαιδευτικό περιβάλλον του κεγ και είναι αξιόλογο για το υλικό του στη νεοελληνική γλώσσα και γραμματεία. Σε αυτό το περιβάλλον συναντάμε την "ανεμόσκαλα". Η Ανεμόσκαλα δίνει πρόσβαση στο ποιητικό έργο σημαντικών Ελλήνων ποιητών του 19ου και 20ού αιώνα. Επιτρέπει την ad hoc δημιουργία Συμφραστικών πινάκων λέξεων των ποιητικών κειμένων, τις αναζητήσεις λέξεων στο σύνολο των ποιητικών έργων και για κάθε ποιητή χωριστά, τη μετάβαση από τις λέξεις στα ποιήματα και αντιστρόφως κ.ά.